24 thg 6, 20206 phút đọc

Khát Khao Viết Lách Là Vì Ta Cô Đơn Hay Đến Từ Động Lực Muốn Kết Nối?

Đã cập nhật: 9 thg 12, 2020

Lời giới thiệu từ Compassion và người biên tập:
Ngôn ngữ được con người sáng tạo ra để giao tiếp. Phiên bản đầu tiên là ngôn ngữ nói thông qua âm thanh mà đứa bé nào cũng học ngay từ trong bụng mẹ cho đến khi thành thạo nói tròn vành rõ chữ, từng câu từng lời. Phiên bản giao tiếp ngôn ngữ thứ hai là chữ viết thông qua hình ảnh biểu tượng mà trẻ con sẽ được học khi vào lớp một. Chúng ta đều được học qua hai công cụ giao tiếp này, tuy nhiên sẽ ra sao nếu chúng ta lệch lạc trong việc phát triển và sử dụng hai dạng ngôn ngữ nói và viết này? Nói chuyện trực tiếp tốt hơn viết ra hay ngược lại?

Trong bài viết dưới đây được chuyển ngữ, tác giả nói rằng một trong những nguyên nhân ta viết lách thì bởi vì chúng ta cô đơn, vì không có ai lắng nghe ta cả. Nỗi niềm sâu kín không thể nói ra thành lời được trải lòng trên giấy, trong những con chữ. Dù nghe ra có vẻ buồn vì do không nói thành lời  được nên ta đành viết ra bằng chữ. Thật may vì ta không mù chữ nên có thêm một phương tiện diễn đạt tâm tư, cảm xúc. Đúng vậy, trong ngôn ngữ biểu đạt bằng chữ viết cũng như các ngôn ngữ biểu đạt nghệ thuật khác đều làm rất tốt vai trò chuyển tải cái hồn, cái đẹp, các suy nghĩ, cảm nhận bên trong người sáng tạo ra thế giới bên ngoài.

Dù bằng hình thức nào âm thanh được nói ra hay đàn hát lên, là chữ viết hay hình vẽ bằng tranh, hoặc ngôn ngữ cơ thể, là câu chuyện hay vở kịch... mỗi sự biểu đạt là một kết nối. 

Đừng bỏ lỡ một kết nối nào và hãy kết nối bằng đa phương tiện biểu đạt, cả trực quan lẫn gián tiếp!

Không có thời đại nào mà lại có nhiều người có thể nuôi dưỡng những tham vọng mãnh liệt để trở thành nhà văn đến như vậy. Mong mỏi một ngày viết ra một cuốn sách - có thể là một cuốn tiểu thuyết hoặc khả dĩ hơn là một cuốn tự truyện - gần như là trung tâm của những khát vọng đương đại.

Ở một cấp độ nào đó đây là một sự phát triển rất đáng hoan nghênh, hệ quả của việc phổ biến rộng rãi các tiêu chuẩn văn chương và giáo dục cao hơn, tập trung đúng vào sức mạnh của sách để thay đổi cuộc sống. Nhưng nhìn từ một góc độ khác, nó cũng có thể, theo một cách riêng tư, là kết quả của một thứ gì đó hoang mang hơn: một bệnh dịch của sự cô lập và cô đơn. Đội quân của những người đại diện văn chương, người chiêu mộ, biên tập viên và người hướng dẫn viết lách không chỉ chứng minh tình yêu của chúng ta với văn học, mà còn vô tình cho thấy một cơn sóng ngầm chưa hề được nhận ra của nỗi cô độc đau đớn thẳm sâu bên trong.

Tất nhiên, có rất nhiều lý do để chúng ta muốn viết, nhưng lựa chọn đơn giản nhất cũng có thể là phổ biến nhất: chúng ta viết vì không có ai thân thiết lắng nghe cả. Chúng ta bắt đầu mong muốn trải lòng viết lại những ký ức và cảm xúc của mình ra một trang giấy và gửi chúng ra thế giới rộng lớn hơn bởi vì bạn bè của chúng ta không thể nghe thấy, bởi vì người đồng hành của chúng ta có nhiều thứ phải bận tâm và bởi vì ta đã khổ sở rất lâu rồi mà không có ai dành cho ta một khoảng thời gian không-bị-gián-đoạn để thấy mình được tôn trọng và chú ý - nói tóm lại, bởi vì chúng ta rất cô đơn.

Viết, nó có thể bắt đầu bằng những trải nghiệm về niềm vui hoặc sự say mê trí tuệ vô vị, cũng có nguồn gốc từ sự tuyệt vọng, xấu hổ và thiếu một người để khóc than cùng. Đó là khi chúng ta hét lên sau một thời gian dài để tìm kiếm sự giúp đỡ, nhưng không ai đến, và thế là thay vào đó, chúng ta lặng lẽ bắt đầu viết một cuốn tiểu thuyết. Viết có thể là giải pháp đưa ra cho một tham vọng sâu sắc hơn bên dưới: được lắng nghe, được ôm ấp, được tôn trọng, để cảm xúc của chúng ta được diễn đạt, và được xoa dịu, để được biết đến và được nâng niu trân trọng. Flaubert diễn giải nó ở mức đơn giản nhất là: nếu ai đã hạnh phúc trong tình yêu ở tuổi mười tám, người đó sẽ không bao giờ muốn viết nữa.

Khi bắt đầu cuộc hành trình về phương Tây tìm hiểu về tự nhận thức (self-awareness), chúng ta bắt gặp nhân vật Socrates, người đưa ra một đề xuất nổi bật: viết lách không phải là điều lý tưởng mà những người biết suy nghĩ nên làm với thời gian của họ, ông nói. Đối với Socrates, viết là một sự bắt chước nhạt nhòa, là phiên bản thay thế cho thiên hướng thực sự của chúng ta, đó là "Nói Chuyện" với đồng loại của chúng ta, bằng xương bằng thịt, trong thời gian thực, thường với một ly rượu vang trên bàn, hoặc trong khi tản bộ đến bến cảng hoặc tập thể dục trong phòng tập, nói về những gì thực sự quan trọng. Sự ra đời của văn học, trong thế giới Socrates, chỉ đơn giản là một triệu chứng của sự cô lập xã hội và một bản cáo trạng của các cộng đồng của chúng ta.

Ngay cả khi chúng ta thấy văn học là thứ tốt nhất thay thế, tốt hơn vô cùng so với bất kỳ thứ gì khác được phát minh, thì vẫn rất đáng giá để ta nhận ra rằng vật thay thế đó - viết lách có thể chủ yếu là một hành động trả thù rất lịch sự và nghệ thuật đối với một thế giới quá bận rộn để lắng nghe và rằng chúng ta sẽ không bao giờ phát triển những tham vọng sách vở dữ dội như vậy nếu trước đó chúng ta không bị những người mà ta cần để dựa vào làm cho thất vọng.

Một nhận thức có ý thức hơn một chút xem viết lách như là sự bù đắp có thể mang lại cho chúng ta năng lượng để thừa nhận nỗi đau không được đáp lại của ta đối với các hình thức tiếp xúc trực quan hơn. Bất kể sự thỏa mãn nào của việc viết một mình trên giường, có lẽ chúng ta không nên dừng lại một cách dễ dàng để từ bỏ cảm giác ngây ngất của sự thấu hiểu và cảm thông lẫn nhau. Nó rất khác xa so với việc dễ dàng để viết một cuốn tiểu thuyết phong nhã; có thể còn khó hơn - nhưng cuối cùng mang lại phần thưởng lớn hơn - để học cách định hình một vòng tròn bạn hữu thật sự.

Một thế giới tốt hơn có thể, từ quan điểm này, trong đó chúng ta muốn trở thành một nhà văn ít hăng hái hơn một chút - bởi vì chúng ta đã phát triển tốt hơn bao giờ hết để lắng nghe và làm cho mình được mọi người lắng nghe tốt hơn một chút. Cuối cùng, mất mát về văn học có thể là lợi ích của nhân loại.

Hoạt Động Liên Quan Đến Bài Viết

Với Compassion “Viết Là Hành Trình Hạnh Phúc” và luôn sẵn sàng đồng hành cùng tất cả mọi người trong chuyến đi trải nghiệm thế giới tuyệt đẹp của ngôn từ. Mỗi tuần Compassion sẽ đều đặn mở rộng cửa chào đón các bạn trải nghiệm thực hành viết - “Trial Session: Happiness Writing - Khởi Hành Viết Để Hạnh Phúc”.

Chúng ta sẽ dành cho nhau 120 phút để thực hành viết giúp khơi gợi và vun trồng hạnh phúc trong chính mình. Compassion hy vọng hạt mầm hạnh phúc viết lách sẽ được bạn tiếp tục dưỡng nuôi và lan tỏa cho mọi người xung quanh sau buổi thực hành trải nghiệm này.

Khuyến cáo quan trọng về bài đăng: Các bài đăng trên Compassion.vn được thực hiện bằng cách sử dụng nguồn lực cộng đồng (được dịch lại từ các nguồn khác nhau hoặc do chuyên gia cộng tác viết) - Compassion luôn nỗ lực cải thiện chất lượng nội dung (bằng cách tối ưu hóa quy trình tại hotro.compassion.vn) và nâng cao tính chuyên môn (bằng cách cộng tác với chuyên gia tại: www.compassion.vn/expert). Tuy nhiên người đọc cần tự kiểm chứng lại thông tin và đặc biệt các bài đăng không thể thay thế các giải pháp cần chuyên môn khác như trị liệu, tham vấn, coaching... (bạn có thể tham khảo danh sách từ Compassion: www.compassion.vn/booking).